φλύσχης

φλύσχης
Στη γεωλογία, όρος της γερμανοελβετικής διαλέκτου (flysch), που σημαίνει «έδαφος που ολισθαίνει». Χρησιμοποιήθηκε από πολύ παλιά για να χαρακτηριστεί ένας ιδιαίτερος, κρητιδοπαλιογενής σχηματισμός των βόρειων Άλπεων, ενώ σήμερα αρχίζει να επεκτείνεται και για όμοιες αποθέσεις σε άλλες περιοχές. Σε αυτόν τον τυπικά ετερογενή σχηματισμό εναλλάσσονται ρυθμικά αργιλοσχιστώδη πετρώματα, μάργες, ψαμμίτες και μερικές φορές ασβεστόλιθοι (ενδεικτικοί της ηλικίας του φ.) που συχνά περιέχουν μεγάλους φακούς πολυγενών κροκαλοπαγών, καθώς και άλλα στοιχεία ποικίλων διαστάσεων. Το πάχος ολόκληρης της απόθεσης μπορεί να φτάσει σε αρκετές χιλιάδες μέτρα, ενώ οι μεμονωμένες στρώσεις που την αποτελούν είναι συνήθως λεπτές (λίγα εκατοστά έως μερικά μέτρα). Από τον λιθολογικό τύπο, που υπερισχύει στη σύσταση του φ., παίρνει αντίστοιχες, ειδικές ονομασίες: μαύρος φ. (με μαύρους στιλπνούς σχιστόλιθους), ψαμμιτικός φ., ασβεστολιθικός φ. (με λεπτόκοκκους ασβεστόλιθους με πελαγικά απολιθώματα), φ. με ελμινθοειδή (κάτω από την επιφάνεια των στρώσεων εμφανίζονται συχνά περίεργα ίχνη, που σήμερα αποδίδονται σε στρώματα γαστερόποδων), άγριος φ., που περιέχει πάγκουν και φακούς λατυποπαγών και κροκαλοπαγών. Τα συστατικά στοιχεία του φ. μαρτυρούν ότι η απόθεση έγινε σε θαλάσσιο περιβάλλον, γενικά όχι πολύ βαθύ (1.000 μ. το μέγιστο). Οι τελευταίες έρευνες συμφωνούν ότι η περίοδος ιζηματογενέσεων του φ. συμπίπτει με το τελικό στάδιο εξελίξεων ενός γεωσύγκλινου που προηγείται αμέσως της φάσης του τεκτονικού παροξυσμού. Τα τεράστια αυτά αποθέματα των γεωσύγκλινων είναι πάντα έντονα πτυχωμένα, γι’ αυτό η στρωματογραφία και η τεκτονική τους είναι αρκετά πολύπλοκη. Στην Ελλάδα, ο φ. είναι το τελευταίο ίζημα πριν από τις νεογενείς αποθέσεις και παρουσιάζει μεγάλη εξάπλωση παντού, κυρίως όμως στο δυτικό τμήμα: ολόκληρη σχεδόν η Αιτωλοακαρνανία, καθώς και μεγάλο μέρος της Ηπείρου, αποτελείται από φ.· στην Πελοπόννησο επίσης συναντάται ηωκαινικός φ. σε μεγάλες εκτάσεις. Η απόθεση του ελληνικού φ. αρχίζει από το μαιστρίχτιο (ανώτερο κρητιδικό) και φτάνει έως το μειόκανο (αδριατικοϊόνια ζώνη). Ο φ., επειδή περιέχει άργιλο, σχηματίζει τον χειμώνα ολισθηρές επιφάνειες και γι’ αυτό είναι συχνό το φαινόμενο της κατολίσθησης των επικείμενων προσχώσεων, με αποτέλεσμα την καταστροφή των γύρω χωριών. Ο φλύσχης παρουσιάζει μεγάλη εξάπλωση στη δυτική Ελλάδα, και ιδίως στην Αιτωλοακαρνανία. Στη φωτογραφία, τομή δρόμου στο Ευηνοχώρι, όπου φαίνεται καθαρά η εναλλαγή των στρώσεων του φλύσχη.
* * *
ο, Ν
(πετρογρ.) κλασικός ιζηματογενής σχηματισμός, συχνά μεγάλου πάχους, ο οποίος αποτελείται από επαναλαμβανόμενες εναλλαγές σχετικά χονδρόκοκκων ψαμμιτών και λιγότερο ή περισσότερο σχιστοφυών αργίλων.
[ΕΤΥΜΟΛ. < αγγλ. flysch < γερμ. διαλ. τ. της Ελβετίας flysch με αρχική σημ. «αυτό που ρέει ή γλιστρά»].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • φλύσχης — ο (γεωλ.), σύστημα πετρωμάτων της παλαιοτριτογενούς ηλικίας με μεγάλο πάχος, που αποτελείται από αργιλικό σχιστόλιθο και επάλληλα στρώματα ψαμμίτη …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • κατολίσθηση — Γεωλογικό φαινόμενο κατά το οποίο μάζες πετρωμάτων ξεκολλούν από τις πλαγιές των ορεινών αναγλύφων και ολισθαίνουν προς τα χαμηλότερα μέρη, επάνω σε ένα υπόβαθρο ολίσθησης, που αποτελείται από τα υποκείμενα πετρώματα. Κ. επίσης ονομάζεται το… …   Dictionary of Greek

  • Δωδεκάνησα — Νησιωτικό σύμπλεγμα και νομός (2.663 τ. χλμ., 190.071 κάτ.) της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με πρωτεύουσα τη Ρόδο. Βρίσκονται στο νοτιοανατολικό τμήμα του Αιγαίου πελάγους. Εκτείνονται Ν της Σάμου και της Ικαρίας έως το Λιβυκό πέλαγος και Α των… …   Dictionary of Greek

  • Όλυμπος — I Όνομα μυθολογικών προσώπων. 1. Αυλητής, ραψωδός και ποιητής, που έζησε πριν από τον Τρωικό πόλεμο. Του αποδίδεται η εφεύρεση της αυλητικής ή η διάδοση της στην Ελλάδα. 2. Ό. ο Νεότερος. Αυλητής από τη Μυσία, που έζησε κατά πάσα πιθανότητα τον… …   Dictionary of Greek

  • Παρνασσός — I Hμιορεινός οικισμός (υψόμ. 440 μ.), στην πρώην επαρχία Γορτυνίας του νομού Αρκαδίας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Λουτρών Ηραίας. II Όρος της κεντρικής Στερεάς Ελλάδας, που εκτείνεται με ΒΔ ΝΑ διεύθυνση στα όρια των νομών Βοιωτίας, Φωκίδας… …   Dictionary of Greek

  • Πελοπόννησος — I Ιστορική και γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας, η νοτιότερη και μεγαλύτερη χερσόνησος της χώρας και η νοτιότερη της Ευρώπης. Εκτείνεται μεταξύ των παραλλήλων 38° 20’ (ακρωτήριο Δρέπανο) και 36° 23’ (ακρωτήριο Ταίναρο) και των μεσημβρινών 210° 10’… …   Dictionary of Greek

  • Άγραφα — I Γεωγραφική (2.600 τ. χλμ.) και ιστορική περιοχή, προέκταση της νότιας Πίνδου. Οι κάτοικοί της είναι σκορπισμένοι σε 126 χωριά (που τα περισσότερα δεν είναι συγκεντρωμένοι οικισμοί, αλλά διάσπαρτα σπίτια και καλύβες). Συνορεύει στα Β με τον νομό …   Dictionary of Greek

  • Βοιωτία — Ιστορική και γεωγραφική περιοχή της Στερεάς Ελλάδας, που τα όριά της συμπίπτουν σχεδόν με τον σημερινό νομό Β. (βλ. λ.), ενώ ένα μικρό τμήμα της στα ανατολικά περιλαμβάνεται στον νομό Ευβοίας (βλ. λ.). Γεωλογική ιστορία. Η Β. βρίσκεται σε μια… …   Dictionary of Greek

  • Επτάνησα ή Επτάνησος — Ιστορική και γεωγραφική νησιωτική περιοχή (2.307 τ. χλμ., 212.984 κάτ.) που εκτείνεται κατά μήκος των δυτικών παραλίων της Ελλάδας μέχρι τη νότια Πελοπόννησο. Περιλαμβάνει από τα Β προς τα Ν τα νησιά Κέρκυρα, Παξοί, Λευκάδα, Ιθάκη, Κεφαλονιά,… …   Dictionary of Greek

  • Ευρυτανία — Ιστορική γεωγραφική περιοχή και νομός (2.045 τ. χλμ., 32.053 κάτ.) της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Συνορεύει στα Β και ΒΑ με τον νομό Καρδίτσης, στα Δ και στα Ν με τον νομό Αιτωλοακαρνανίας και στα Α με τον νομό Φθιώτιδος. Αποκλειστικά ορεινός,… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”